درچندین بنگاه خبری پارسی ماه گذشته مضمون جالبی به شرح زیر ثبت شده بود که با توجه به مبحث این جستار خالی از لطف نیست با اندک تغییری در اینجا آن را بعرض برسانم:

ده فیلم سینمایی که از ده رمان ممنوعه اقتباس شدند

آزادی بیان، مفهومی است که در نوشتن کتاب نیز می‌تواند به چالش کشیده شود و اثری به بهانه های مختلف، با ممنوعیت انتشار مواجه شود؛ آنهم در کشورهایی که مدعی آزادی بیان و مخالف ممیزی هستند.انجمن کتابخانه‌های امریکا همه‌ساله کتاب‌هایی که ازلحاظ اخلاقی، مذهبی و سنی مشکل داشته و والدین زیادی از آن کتاب‌ها شکایت داشته باشند را در لیست کتاب‌های ممنوعه قرار داده و در هفته مذکور 10 کتاب با بیشترین شکایت را لیست کرده و منتشر می‌کند.

به نقل از world &film، به مناسبت هفته کتاب‌های ممنوعه (از سال 1982 بدین سو از 21 الی 27 سپتامبر در امریکا هفته کتاب‌های ممنوعه نام‌گذاری شده است)، مفاهیم آزادی بیان و آزادی کلمه در نوشتن کتاب از سوی خوانندگان گرامی داشته شده است. در این راستا 10 اثر سینمایی اقتباس‌شده از رمان‌های معروف ممنوعه را معرفی می‌کنیم:

مزرعه حیوانات (1954)
انتشار این رمان در سال 1945 و درزمانی اتفاق افتاد که استالین در اوج قدرت و فرمانروایی خود بر اتحاد جماهیر شوروی بود. «جورج اورول» نویسنده رمان که مخالف رهبری استالین بود، به‌سختی توانست ناشری برای کتاب خود که محتوای آن انتقاد طنزآمیز و روشنگرانه از استبداد استالین بود، پیدا کند.

سرانجام انتشارات «سکر اند واربورگ» مزرعه حیوانات را منتشر کرد اما این کتاب از زمان انتشار، در اتحاد جماهیر شوروی، امارات متحده عربی، کوبا و کره شمالی ممنوع شد.
در سال 1954 نسخه انیمیشن اقتباس‌شده از این کتاب توسط «جوی باچلور» ساخته شد. گرچه این انیمیشن تفاوت‌هایی با داستان اصلی دارد، ولی اثری جالب و سرگرم‌کننده در دنیای فیلم‌های اقتباسی است.

رمز داوینچی (2006)
«رمز داوینچی» نوشته «دن براون» که پرفروش‌ترین رمان 2003 شناخته شد، حول یک تئوری خاص در مورد تاریخ مسیحیت می‌گردد. این رمان که حالتی تهاجمی و توهین‌آمیز نسبت به کلیسای کاتولیک دارد، در لبنان ممنوع اعلام شد و میان منتقدان، مورخان و متکلمان اختلافاتی پدید آورد.
«ران هاوارد» فیلم اقتباسی این رمان را با بازی «تام هنکس» در سال 2006 ساخت. گرچه منتقدان نظرات متفاوتی درباره آن داشتند، اما این فیلم بسیار موردتوجه قرار گرفت و در فستیوال کن همان سال پذیرفته شد.

بربادرفته (1939)
زمان زیادی طول نکشید که رمان نوشته «مارگارت میچل» که برنده جایزه پولیتزر 1937 و جایزه کتاب ملی آمریکا شد، به هالیوود راه یافت. این کتاب به دلیل توصیف بی‌پرده و واقعی خود از برده‌داری و مسائل نژادی سال‌ها به چالش کشیده شد.
داستان عاشقانه و حماسی بربادرفته، توسط «دیوید او. سلزنیک» و «ویکتور فلمینگ» در سال 1939 تبدیل به فیلمی شد که هشت جایزه اسکار* و بسیاری جوایز دیگر را از آن خود کرد.

نامه اسکارلت(داغ ننگ) 1995

تم این رمان اثر ناتانیل هاوتورن که در سال 1850 به چاپ رسید، پیرامون روابط اخلاقی نامشروع است و به همین دلیل در زمان انتشار، چالش‌های بسیاری را پدید آورد. فیلم داغ ننگ(The Scarlet Letter) به کارگردانی رولند جوفه (Roland Joffé) و بازیگری دمی مور(Demi Moore) در نقش هستر، برداشتی آزاد از رمان داغ ننگ می باشد. این فیلم بیشتر به جنبه‌های جنسی می پردازد و پایانی خوش و پوچ دارد.

فیلم Easy A 2010 نیز برداشت دیگری از این کتاب است.

کشتن مرغ مقلد (1962)
این رمان نوشته «هارپر لی» است که در سال 1960 منتشر شد و داستان آن در اوایل دهه 1930 در آلاباما روی می‌دهد. تم اصلی رمان معصومیت و قربانی شدن آن در برابر بی‌عدالتی و تعصب‌نژادی است و باوجود تلاش‌های جهانی بسیار برای ممنوعیت این رمان که برنده جایزه پولیتزر 1946 است، تاکنون بیش از سی میلیون نسخه از آن فروخته‌شده است.
فیلم اقتباسی این رمان نیز که در سال 1962 توسط «رابرت مولیگان» ساخته شد، جوایز بسیاری را از آن خودکرده است.

دیوانه از قفس پرید (1975)
داستان دیوانه از قفس پرید یا پرواز بر فراز آشیانه فاخته نوشته «کن کیسی» (1962) در یک بیمارستان روانی می‌گذرد و به‌نقد مکتب روان‌شناسی رفتارگرایی می‌پردازد. این رمان بارها در آمریکا به‌عنوان کتابی چرند و مزخرف به چالش کشیده شده و ممنوع شده است.
اما در سال 1975 «میلوش فورمن» فیلم اقتباسی آن را با بازی «جک نیکلسون» ساخت که برنده 5 جایزه اسکار شد.

جایی که وحشی‌ها هستند (2009)
«اسپایک جونز» در سال 2009 فیلم اقتباسی از رمان «جایی که وحشی‌ها هستند» نوشته «موریس سنداک» را ساخت که چندان از سوی منتقدان مورد استقبال قرار نگرفت.
این رمان باوجود طرفدارانی که دارد، به دلیل موضوع تاریک خود سال‌ها از سوی منتقدان به چالش کشیده شد.

موش‌ها و آدم‌ها (1939)
فیلم اقتباسی از رمان «جان اشتاین‌بک» که جایزه نوبل ادبیات 1937را دریافت کرد، در سال 1939 توسط «لوئیس مایلستون» ساخته و کاندید جایزه اسکار شد. آخرین اقتباس از این رمان نیز به‌صورت تئاتر اوایل سال جاری روی صحنه رفت. این رمان به دلیل برداشت دقیق و صریح خود از برده‌داری در ایالات‌متحده با مخالفت‌هایی روبرو شد.

انتخاب سوفی (1982)
این رمان نوشته «ویلیام استیرون» در سال 1979 است که بارها به دلیل محتوای صریح جنسی به چالش کشیده شده. «آلن جی. پاکولا» فیلم اقتباسی این رمان را در سال 1982 ساخت که «مریل استریپ» برای بازی در آن برنده اسکار شد.

ارباب حلقه‌ها (2001)
رمان تخیلی و سه‌گانه «جی.آر.آر تالکین» (1954) که یکی از پرفروش‌ترین رمان‌های تاریخ است، بارها به دلیل بی‌دینی مورد مخالفت قرارگرفته است.
تاکنون دو اثر سینمایی بر مبنای این داستان تولیدشده که از میان آن‌ها، فیلم‌های سه‌گانه‌ای به کارگردانی «پیتر جکسون» شاخص‌تر هستند. این فیلم‌ها در سال‌های ۲۰۰۱، ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ به نمایش درآمدند.

منبع:

http://www.chouk.ir/khabargozari/10018-2...02-42.html

http://www.ibna.ir/vdcjooe8xuqeyyz.fsfu.html

*باتشکر از تذکر آقای منصور درتصحیح تعداد جوایز اسکار